Federalistische opstanden

De Federalistische opstanden waren revoltes die in de zomer van 1793, tijdens de Franse Revolutie, in verschillende delen van Frankrijk uitbraken. Ze werden ingegeven door ongenoegen in provinciesteden over de toenemende radicalisering en centralisering van het politieke gezag in Parijs. Hoewel de insurrectionele steden en departementen het soevereine gezag probeerden te usurperen, was dit bedoeld als voorlopige maatregel en streefden ze niet naar een werkelijk federalisme. Die negatief geconnoteerde term kregen ze opgelegd door hun tegenstanders.^[1] In het grootste deel van het land was de aanleiding voor de opstand de machtsgreep van 31 mei en 2 juni, die een einde had gemaakt aan het girondijnse overwicht in de Nationale Conventie, ten voordele van de montagnards. Hoewel ze een gemeenschappelijke oorsprong en politieke doelstellingen hadden, waren de federalistische opstanden niet centraal georganiseerd of goed gecoördineerd. Ze vonden geen duurzame steun onder de bevolking, slaagden er niet in de girondijnse meerderheid te herstellen, en werden in de daaropvolgende maanden neergeslagen door de legers van de Conventie. Tegelijk werd in heel Frankrijk een begin gemaakt met de legale Terreur om de binnenlandse contrarevolutionaire dreiging – waartoe naast de royalisten ook de republikeinse federalisten werden gerekend – uit te schakelen.

1. ↑ Anne de Mathan, Le fédéralisme Girondin. Histoire d’un mythe national, in: Annales historiques de la Révolution française, 2018, nr. 3, p. 195-206. Gearchiveerd op 13 september 2021.